Informacja na temat wskaźników referencyjnych i Planu awaryjnego

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych, jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014, dalej, „BMR”, ustanawia nowe standardy w zakresie opracowywania, udostępniania oraz stosowania wskaźników referencyjnych na obszarze Unii Europejskiej.

Rozporządzenie BMR wraz z nowelizacją dostępne jest pod adresem: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32016R1011&from=EN https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32021R0168&qid=1615204032271&from=en

Przepisy BMR wprowadzają m.in. nową kategorię podmiotów nadzorowanych – Administratorów wskaźników referencyjnych, którzy będą musieli spełniać szereg wymogów w zakresie transparentności procesu wyznaczania wskaźników referencyjnych, zapobiegania konfliktom interesów oraz mechanizmów kontroli wewnętrznej. BMR wprowadza dodatkowo m.in. szczegółowe wymogi dla wskaźników referencyjnych stóp procentowych, towarowych wskaźników referencyjnych oraz wskaźników referencyjnych danych regulowanych.

Zgodnie z art. 28 ust. 2 BMR, Bank opracował Plan awaryjny określający działania, które zostaną podjęte na wypadek istotnych zmian lub zaprzestania opracowywania wskaźnika referencyjnego. W przypadku umów zawartych przed wejściem w życie Rozporządzenia BMR, klient może podpisać bezpłatny aneks do umowy, w którym znajdą są takie zasady.

Wskaźnik podstawowy – wskaźnik referencyjny dotychczas stosowany w umowie. Pisząc na o wskaźniku podstawowym odwołujemy się do tego znaczenia. Wskaźnik alternatywny – wskaźnik, który można stosować, jako odniesienie (alternatywę) w celu zastąpienia wskaźnika referencyjnego, którego opracowywania zaprzestano. Pisząc na o wskaźniku alternatywnym odwołujemy się do tego znaczenia.

Definicja Wskaźników WIBOR/WIBID Wskaźnik WIBID – to wskaźnik referencyjny stopy procentowej w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 22 Rozporządzenia BMR, odzwierciedlający poziom stopy procentowej, po jakiej depozyty na określone Terminy Fixingowe byłyby przyjmowane przez podmioty spełniające Kryteria Uczestnika Fixingu od innych podmiotów, spełniających Kryteria Uczestnika Fixingu.

Wskaźnik WIBOR – to wskaźnik referencyjny stopy procentowej w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 22 Rozporządzenia BMR, będący kluczowym wskaźnikiem referencyjnym w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 25 Rozporządzenia BMR, odzwierciedlający poziom stopy procentowej, po jakiej depozyty na określone Terminy Fixingowe byłyby składane przez podmioty spełniające Kryteria Uczestnika Fixingu w innych podmiotach, spełniających Kryteria Uczestnika Fixingu.

Kto zarządza wskaźnikami referencyjnymi?

Administratorem w/w wskaźników referencyjnych jest GPW Benchmark S.A. Administrator wskaźnika to podmiot, który jest kontrolowany przez organ nadzoru i jest niezależny od banków i innych instytucji finansowych. Administrator wskaźnika wyznacza wskaźnik zgodnie z przyjętą metodyką i dba o spójność tego procesu z obowiązującymi regulacjami. Na stronie Administratora: https://gpwbenchmark.pl dostępne są szczegółowe informacje dotyczące WIBOR, w tym:

• opis kluczowych elementów metody opracowywania wskaźnika,
• oświadczenie o wskaźniku referencyjnym (na podstawie art. 27 rozporządzenia BMR),
• procedury dotyczące skarg związanych z wyznaczaniem wskaźnika,
• dane kontaktowe Administratora.

Wprawdzie wskaźniki WIBOR zostały dostosowane do wymogów Rozporządzenia BMR, ale nie można wykluczyć, że w przyszłości Administratorzy tych wskaźników zmienią je w istotny sposób lub zaprzestaną ich opracowywania.

Główne ryzyka dotyczące wskaźników referencyjnych Stosowanie wskaźników referencyjnych wiąże się z ryzykami ogólnymi oraz specyficznymi dla danego wskaźnika. Ogólne ryzyka dotyczą przede wszystkim tego, że:

• Administrator może – z przyczyn regulacyjnych lub biznesowych – zmienić wskaźnik referencyjny lub metodologię jego wyznaczania,
• Administrator zdecyduje, że przestaje opracowywać dany wskaźnik albo odpowiedni organ wycofa Administratorowi zezwolenie na opracowywanie danego wskaźnika,
• wskaźnik referencyjny może przestać być reprezentatywny dla danego rynku lub realiów gospodarczych. Dotyczy to np. sytuacji, gdy podmioty, które przekazują dane niezbędne do opracowywania danego wskaźnika referencyjnego, przestają to robić,
• odpowiedni organ nadzoru zdecyduje, że wskaźnik referencyjny przestał wiarygodnie mierzyć dany rynek bazowy (potwierdza to oświadczenie Administratora lub organu nadzoru),
• Administrator może przestać publikować lub opracowywać dany wskaźnik (w całości lub w części np. wskaźnik dla pewnego tenoru, okresu), a odpowiednie wskaźniki alternatywne mogą nie zostać wyznaczone,
• może istnieć uzasadniona potrzeba zmiany umów finansowych lub instrumentów finansowych, aby odwołać się w nich do stóp wolnych od ryzyka.

Ryzyko zmiany metody opracowywania wskaźnika referencyjnego Administrator, który opracowuje dany wskaźnik referencyjny, może wprowadzić zmiany w przyjętej metodzie opracowywania wskaźnika. Obowiązują go zasady opisane w dokumentacji, która dotyczy wskaźnika referencyjnego. Dokumentację Administrator publikuje na swojej stronie internetowej. Zmianę metody opracowywania wskaźnika poprzedzają zwyczajowo konsultacje publiczne. W trakcie konsultacji Administrator określa zakres proponowanej zmiany oraz jej uzasadnienie. Administrator może uzasadnić zmianę metody tym, że musi ją dostosować do:

• wymogów rozporządzenia BMR,
• wytycznych organu nadzoru lub
• rekomendacji instytucji nadzorczej np. KNF.

Gdy Administrator zmieni przyjętą metodologię, może zmienić się także wartość wskaźnika. Wzrost lub obniżenie wartości wskaźnika może wtedy wpłynąć na:

• wartość wzajemnych świadczeń wynikających z umowy,
• wycenę instrumentów lub produktów finansowych.

Jeśli Administrator zmieni – zgodnie z Rozporządzeniem BMR – metodę opracowywania lub definicję wskaźnika, albo wprowadzi inną istotną modyfikację wskaźnika, nie będzie to traktowane, jako zmiana umowy. Dotyczy to także sytuacji, gdy Administrator zmieni wartość wskaźnika referencyjnego.